Mang bán

- Olia khóc suốt – vợ nói với anh lúc chiều tối – Con không muốn anh làm thế. Giờ nó chùm kín chăn và không ngủ đâu.

Anh nhớ lại buổi sáng băng giá khắc nghiệt, bờ rào đóng băng của cửa hàng đồ kí gửi ở khu cảng phía Nam ngoại ô Matskova, nhớ lại ông bảo vệ mặt đỏ lựng mặc chiếc áo da cừu đứng lạnh cóng bên cổng, khi anh đánh xe vào sân, bác ta giậm giậm đôi ủng dạ trên tuyết hét với theo: “Đánh xe lên cầu vượt!”.

Trên cầu vượt anh tắt động cơ, chiếc xe rụt rè, thận trọng im tiếng, nhô cao hẳn lên so với những chiếc xe xa lạ đỗ xung quanh, nhiều chiếc phủ đầy bụi tuyết, có lẽ chủ nhân của chúng đã để chúng ở đây khá lâu.

Người tiếp nhận với cái nhìn vô cảm kiểm tra lướt qua động cơ, thân xe, cốp sau, rồi với vẻ hờ hững lãnh đạm anh ta ngồi vào sau tay lái, đánh xe lùi khỏi cầu vượt, chiếc xe tuân theo anh ta, quành trên mặt băng lại gần những chiếc xe đang dò hỏi dõi nhìn nó bằng những mắt kính tròn đèn pha, và với vẻ bối rối, nó thận trọng lăn tới bên cửa văn phòng cửa hàng, nơi cần tiến hành nốt thủ tục cuối cùng. Anh nhìn thấy tất cả, trông anh vẫn bình tĩnh và chịu đựng.

- Chúng ta sẽ làm thủ tục – người tiếp nhận nói, còn anh gật đầu im lặng nghe anh ta. Nửa tiếng trôi qua, sau khi làm giấy bán, đánh giá và kê khai các giấy tờ cần thiết, anh bước ra khỏi cái văn phòng đốt lò sưởi đến nóng bức để làm nốt việc cuối cùng – giao chìa khóa điện cho người trông coi xe, một thanh niên mặc chiếc áo lông ngắn, khuôn mặt xám ngoét, lạnh giá với cái mũi ướt và cặp môi tái nhợt nhô lên phía trên cái cổ áo lông cừu.

Chiếc xe vẫn đỗ bên văn phòng, nhẫn nại chờ anh theo thói quen, sẵn sàng nổ máy chờ lệnh, và bằng lòng đưa anh qua khắp Matskova về nhà, về cái gara ấm áp sáng rực ánh đèn điện mỗi buổi chiều, nơi lúc nào cũng thoảng mùi xăng và dầu mỡ ấm cúng. Anh đứng nhìn tấm kính trước, nhìn nắp capo loáng thoáng những bông tuyết bị ngọn gió tháng giêng băng giá cuốn đến từ cánh đồng, rồi anh thấy mấy người mua tiến tới chiếc xe, họ bắt đầu lăng xăng mặc cả, thèm thuồng ngắm nghía, xờ mó nó – lúc ấy một cái gì đó nhói đau trong ngực anh.

Không nói nửa lời, anh đưa chìa khóa điện cho người coi xe, và chiếc xe lại ngoan ngoãn làm việc, ngập ngừng lùi lại, như thể khi rời đi nó vẫn chưa hiểu chuyện gì đã xảy ra, người ta sẽ đưa nó đi đâu, sau khi cua nửa vòng trên sân nó rúc vào xếp hàng cùng những chiếc xe khác, bây giờ nó chung một số phận với chúng. “Thế là xong – với cảm giác nhẹ nhõm khó hiểu anh nói với chính mình – Chẳng mấy người ta sẽ bán nó đi...”

Còn nó từ xa nhìn anh bằng những mắt đèn pha long lanh ngạc nhiên và buồn bã, như thể nó không muốn chia tay anh, còn anh bước thật nhanh vào văn phòng để tránh trong thấy nó.

- ... Em thấy buồn buồn vì thiếu nó – vợ anh nói – Anh có chia tay nó không? Xin nó tha lỗi chứ?

- Có – anh khô khan đáp, nói dối, và nhớ rõ thật sự anh không chia tay với chiếc xe, thậm chí không ngồi lại trong đó lần cuối, không vuốt ve mặt da thân quen và phẳng phui bọc ngoài lớp sắt của nó.

- Olia yêu nó lắm, anh nhớ con bé đã lau rửa nó thế nào không? Con gọi tên xe như gọi người thân …

- Ờ, ờ – anh nhắc lại

Vẫn không thấy dịu lòng, vẫn tự dằn vặt mình vì cái cảm xúc nhẹ nhõm lúc đưa chìa khoá cho người coi xe, anh hình dung lúc này nó đang ở xa nhà, mãi tận ngoại ô Matskova, trong đêm đông buốt giá, dưới ngọn gió lạnh thấu xương làm đóng băng cái hình hài bằng thép của nó. Nó đã bị anh tàn nhẫn bỏ lại đó để bán với tính toán lạnh lùng vì một chiếc xe khác, mới và đẹp hơn mà anh đang muốn mua. Rồi anh nghĩ tới việc đã yêu nó nhường nào suốt bao nhiêu năm, nó đã thủy chung với anh ra sao; sáng long lanh trong nắng, nó vi vu trên đường, phô bầy sắc đẹp, điệu đà đưa duyên với những chiếc xe đối mặt, rất ít khi nó giở chứng với anh, ngay cả khi anh đối xử với nó thiếu thận trọng, gay gắt, thô lỗ, nghĩ tới lúc nó lưu luyến chia lìa anh ra sao sau khi được anh cùng cô con gái mười tuổi Olia dọn dẹp, cọ rửa, lau khô.

Giờ này nó đang lạnh cóng ở đó, dưới gió đông, dưới băng tuyết – và vẫn chưa qua hết cái cảm giác bị phản bội hoàn toàn.

Dịch từ Những Khoảnh Khắc của Iuri Bondarev