Ước Mơ Ngày Dĩ Vãng

Buổi tối anh nằm trên đi-văng, mệt mỏi rít thuốc. Chị tới bên, nhẹ nhàng ngồi xuống, một lát sau mới hỏi: - Khi nào cuộc sống có ý nghĩa? Không buồn nhấc đầu dậy, anh ngạc nhiên nhìn chị, nhát gừng đáp: - Em bảo gì? Sao tự dưng triết lí thế? - Khi yêu, - chị suy tư tiếp lời - Đấy là điều duy nhất. Mọi thứ khác điều vô nghĩa. - Chỉ có yêu thôi sao? - anh cười khẩy - Không đơn giản quá đấy chứ? - Anh không hiểu ý em. Em muốn nói đến tình yêu của người anh... người em gái... tiếc rằng giờ nó cũng chẳng còn. - Sao giống cha giảng đạo thế, triết gia yêu quý. - Anh thấy buồn cười sao? Còn em thấy sợ! Hôm nay, lúc trên tầu điện ngầm, em nhìn và hiểu ra chẳng ai liên quan đến ai, tất cả chúng ta thật xa lạ. - Sao em chua chát thế? Thế còn anh? - Em xin lỗi, anh cũng vậy. - Nghĩa là em không yêu anh?... - Cuộc sống của chúng ta thiếu một cái gì đó rất cơ bản. Sống với nhau năm năm rồi, vậy mà... - Mà sao? - Em không muốn nói nữa. Tốt

Về sáng một nỗi buồn da diết, một cảm giác vô vọng, nghẹn ngào ứa nước mắt làm ông không ngủ được, ông ngồi dậy, lấy tay xoa ngực. ... Sáng hôm ấy, chàng nằm chết trên chiến hào, nàng quỳ bên réo gọi tên chàng, lùa những ngón tay vuốt ve tóc chàng, chàng cảm nhận được cái đụng chạm run rẩy, hơi ẩm lạnh giá trên ống tay áo quân phục của nàng, chàng muốn nhìn khuôn mặt nàng đang cúi xuống, nhưng không sao mở mắt ra được, trước khi chết lòng chàng ngập tràn nỗi quyến luyến vừa ngọt ngào, vừa cay đắng dành cho nàng, thứ tình cảm chàng chưa bao giờ có với bất kì người phụ nữ nào. Ngồi trên gường, nặng trĩu kí ức quá khứ trở về, ông như thấy lại thời trai trẻ năm bốn mốt, khi tình yêu họ vừa thú nhận với nhau, mối tình mà sau này ông không bao giờ gặp lại, sắp rơi vào vực thẳm chia lìa, trái tim ông quặn thắt nỗi đau. Lẽ nào vẫn lặp đi, lặp lại giấc mơ từng làm khổ ông suốt bấy nhiêu năm, trong giấc mơ đó ông mong được chết ngay trận đánh đầu tiên, trước mắt nàng, cô nữ sin

Hai cụ già về hưu được phân chung một căn hộ hai buồng ở khu nhà mới. Các cụ dọn đến cùng một lúc, làm quen với nhau ngay ở cầu thang, họ phấn khởi lắm: chẳng còn họ hàng thân thích gì, giờ họ không phải sống nốt những ngày xế chiều trong buồn tẻ nữa. Sắp xếp đồ đạc xong, hai cụ quyết định mừng nhà mới theo kiểu của mình: họ xuống cửa hàng thực phẩm gần đó mua một chai nước khoáng và một ít đồ nhắm. Họ ngồi uống với nhau trong căn bếp sực nức mùi sơn tường, hết cốc thứ nhất, sang cốc thứ hai, họ bỗng nhìn nhau chằm chằm, im lặng một lúc rồi cả hai cùng bật khóc. Một cụ có thời từng là thẩm phán, còn cụ kia là bị can và bị kết án tù nhiều năm. Dịch từ Những Khoảnh Khắc của Iuri Bondarev Sông Đà 06.08.86 

Hồi con gái thầy bói phán rằng: vợ chồng chị rất hợp nhau, nhưng muộn màng đường con cái, và ngay khi chị mang thai thì chồng chết. Ở tuổi bốn chín chị mới thấy trong người những dấu hiệu khác lạ, lúc này chồng chị đã năm mươi tư. Chị thường buồn nôn, khát khô cổ vào buổi sáng, và hay thèm của chua. Chị đi khám và bác sĩ khẳng định chị đã có thai. Thế là bắt đầu những ngày hãi hùng trong cuộc sống của anh chị. Anh thì suốt ngày nói đến tương lai của đứa bé, còn chị, ngắm nhìn khuôn mặt sung sướng của anh mà lòng đầy lo sợ khi nhớ đến lời bói toán năm xưa, và đêm đêm chị âm thầm khóc. Dịch từ Những Khoảnh Khắc của Iuri Bondarev Sông Đà 06.08.86

Qua năm mươi, khi bước vào tuổi của những hoài niệm buồn quá khứ, tôi càng ngày càng hay nhớ đến tuyết, những đống tuyết trắng vun lại bên bờ rào, nhớ hoàng hôn rực lửa trên những nóc nhà bên sông Moscow, nhớ thời khắc im lặng lúc chiều về, khi sau những ô cửa kính giá lạnh là ráng chiều rực đỏ và hơi lạnh đêm từ trên cao tràn xuống, lò sưởi được đốt lên, mùi khói bạch dương toả ra ngan ngát trong khoảng sân tím biếc ánh hoàng hôn tháng Giêng, lấp ló trên cao một vầng trăng buốt giá như một chiếc lông chim bàng bạc trôi giữa những đám mây. Có lẽ những cảm xúc riêng tư ấy chính là ước mơ rất thơ ngây về hạnh phúc đời người Dịch từ Những Khoảnh Khắc của Iuri Bondarev Sông Đà 30.4.88 

Phòng tiệc đầy ắp những lời chúc tụng, tràn ngập rượu, loang loáng những khuôn mặt hồ hởi, nhờn ướt mồ hôi, câu chuyện mỗi lúc thêm rôm rả, tiếng chuyện trò huyên náo át hết những lời phát biểu hoa mĩ, giờ không còn biết họ đang nói về chuyện gì, về ai, bởi đã đến lúc người khởi xướng cuộc vui không còn là tâm điểm của sự chú ý, điều ta vẫn thường thấy ở bất kì buổi tiệc nào.

Một họa sĩ nổi tiếng buồn buồn nói với tôi: - Cậu biết không, chẳng hiểu sao dạo này, đêm đêm tôi thấy quanh mình trống trải đến ghê sợ, trong lòng bứt rứt, mong đợi một phép nhiệm mầu chẳng bao xảy ra Anh ấy đã định nghĩa thật chính xác cảm giác đầu tiên của nỗi sợ hãi trước tuổi già buồn thảm! Tôi thầm nghĩ tiếp lời anh: Tuổi già – giống cái mùi mục nát, ẩm mốc ngai ngái thường gặp trong kho chứa thư viện, nơi lăn lóc những quyển sách cũ quý giá, nhưng bị mọi người lãng quên. Dịch từ Những Khoảnh Khắc của Iuri Bondarev Sông Đà 6.8.86 

Không trăng, không sao, nhưng bầu trời đêm vẫn sáng. Sáng đến mức bạn có thể đọc được sách. Không hiểu sao những đêm như thế tôi không sao chợp mắt được. Tôi lang thang hàng giờ trong thành phố, ngắm nhìn vạn vật, tâm trí chẳng nghĩ ngợi điều gì. Và lần nào cũng vây, tôi ngồi thật lâu trên bờ sông. Xa xa, thuyền ai khua nước làm toé lên những tia sáng trắng bạc. Yên ả. Một chiếc xe hơi đậu bên vỉa hè, trong xe có một người nằm ngủ, đậy trên mặt chiếc khăn tay. Nhiều lần rồi, tôi bắt gặp những đêm trắng như thế. Dịch từ Những Khoảnh Khắc của Iuri Bondarev Sông Đà 30.4.08

Chị dừng lại trước tấm gương ngoài tiền sảnh khi tới dự tiệc đón năm mới. Trong gương phản chiếu những chùm đèn rực rỡ, những phụ nữ sang trọng, chị thấy mình sao xềnh xoàng, bé nhỏ và xấu xí. Hoảng hốt ngoái nhìn anh, mặt tái nhợt, chị gấp gáp: - Mình về đi anh. Nhanh lên. Hiểu chị đang nghĩ gì, anh khẽ khàng hôn lên trán chị, giọng thật dịu dàng: - Em đang nhìn mình bằng con mắt ghen tỵ của người đời đấy. Chị nhẹ nhàng rút tay về, mỉm cười biết ơn: - Cám ơn anh. Em biết anh vẫn yêu em. Dịch từ Những Khoảnh Khắc của Iuri Bondarev Sông Đà 30.4.88

Anh nhớ lần cùng nàng bước đi trong ngõ tối, buổi chiều đang ngưng đọng nơi đây, một hoàng hôn mùa hè tĩnh lặng, diệu vợi dường như không tồn tại trên mặt đất này, mà ở một nơi nào đó sâu thẳm trong vũ trụ, trên một hành tinh không âm thanh, không sự sống. Những cành cây bất động, lặng lẽ in hình kì dị trên vòm ngõ thân quen từ thuở nào. Đâu đó, giữa vòm lá thẫm thấp thoáng ánh đèn âm thầm trong những ô cửa sổ. Đằng sau hàng cây tăm tối, những chiếc ô tô chưa bật đèn lướt đi như những cái bóng câm lặng, như thể chúng trôi tới từ hư không để rồi lại biến mất vào hư không. Những cái bóng vô hồn của người qua đường thoáng hiện rồi tan biến không để lại dấu vết. Vạn vật xung quanh hoà quyện, êm ả, chết lặng... Bỗng nhiên khi ấy anh muốn rẽ vào nhà người bạn họ a sĩ, thăm xưởng vẽ của bạn. Giờ này, đó là nơi duy nhất trên mật đất này còn giữ vẹn nguyên niềm thân ái và bầu không khí tươi sáng. Anh muốn được ngắm những bức tranh phong cảnh rực nắng, tìm thấy ở đó niềm vui sống, k